Het mysterie van Fanny

Dat is het allerergste dat je kunt overkomen. Men spreekt dan van ‘Je moet Fanny kussen’. Maar waar komt die ‘Fanny’ toch vandaan? Daarover bestaan verschillende verhalen. We hebben er een paar gekopieerd voor u, maar op internet staan er nog meer.

Van Jean Gourmond weten we dat tegen het eind van de l9de eeuw Fanny Dubriand bij één van de eerste verenigingen (te weten Jouve) in de wijk Croix-Rousse in Lyon de gewoonte had haar achterste te laten zien, om zo de spelers die met 0-13 hadden verloren te vernederen. Waren de verliezers gedwongen haar billen te kussen? We weten het niet. In ieder geval gebruikt men sindsdien de uitdrukking ‘Embrasser Fanny’ (Fanny kussen).

Maar als we Giacomoni mogen geloven zat het toch anders. Volgens hem was Fanny aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog serveerster in een café in Grand Lemps in het noorden van Frankrijk. Zij liet zich omhelzen door verliezers die geen enkel punt tijdens een spel behaalden. Deze omhelzing was een troost, een schadevergoeding. Tot op de dag dat de burgemeester van de regio ook bij haar kwam om te worden getroost. Had Fanny iets tegen hem? Het is in ieder geval zo dat ze boven op een stoel klom, haar rokken omhoog deed en wat hield ze hem voor? Haar andere wangen, waarop meneer de burgemeester zonder blikken of blozen twee dikke klapzoenen gaf.
Dat was het begin van een lange traditie. Sindsdien, omdat de spelers niet altijd een lieve Fanny bij de hand, of liever gezegd aan de lippen hebben, bezitten veel verenigingen een namaak-Fanny die ze op een ereplaatsje hebben staan en waar de winnaars hun slachtoffers mee naartoe nemen en verplichten met een galante kniebuiging een kus te geven op de billen van Fanny.
Het kussen van Fanny dat in het begin een schadeloosstelling was (men kan zich zelfs afvragen of sommige spelers, die thuis niet zoveel gewend waren zich er niet op toelegden te verliezen), werd aldus een straf, een vernedering. Ook taaltechnisch zijn er veel verklaringen over de oorsprong van dit gebruik. AI zullen zowel de bewoners van Lyon als die van Marseille en Grand Lemps maar al te graag beweren dat de enige echte Fanny uit hun plaats komt. We zullen daarom geen van beiden teleurstellen en ons onttrekken aan een oordeel omtrent de origine van onze troostbiedende dame. Wel volgen hier nog enkele uitdrukkingen over Fanny, die men in Frankrijk vaak hoort:

• prendre Fanny – tegen een nederlaag van 13-0 oplopen
• mettre Fanny – de tegenstander een 13-0 nederlaag toebrengen